تاریخچه گاز بیهوشی نیتروس اکساید

قبل از قرن 18 میلادی، بیماران برای تحمل درد حین عمل جراحی مجبور بودند پارچه ای را بین دندان هایشان گاز بگیرند. با دو کشف مهم عصر بیهوشی مدرن آغاز شد. کشف اثرات آرام بخشی و ضد درد بودن گازهای نیتروس اکساید و اتر باعث انقلاب بزرگی در شیوه های عمل جراحی در پزشکی و دندانپزشکی شد. البته اتر به دلیل خطراتی که داشت دیگر مورد استفاده قرار نمی گیرد ولی نیتروس اکساید که به گاز خنده یا گاز شادی نیز معروف است هنوز مورد استفاده قرار می گیرد.

نیتروس اکساید که به عنوان گاز خنده نیز شناخته می شود چیست؟

اکسید نیتروژن یا نیتروس اکساید به دلیل اثرات شادی بخشی که هنگام استنشاق ایجاد می کند، گاز خنده یا گاز شادی نیز نامیده می شود. این گاز اولین بار توسط Joseph Priestley کشف شد و بعد از مدتی به اثرات آرام بخش و ضد درد بودن آن پی برده شد. Humphrey Davy دانشمند دیگری بود که این گاز را مورد آزمایش قرار داد. وی پس از آزمایش این گاز نوشت: "من مطمئن هستم که این گاز بهشتی است و باید از آن لذت برد"! برای سال ها مردم با پرداخت مقداری پول می توانستند در حالی که گاز خنده را تنفس می کنند با لذت زیادی بخندند.
 

در سال 1844 دکتر Wells که  یک دندانپزشک محلی بود مشاهده کرد فردی که گاز نیتروس اکساید را استنشاق کرده بود و هنوز تحت تاثیر آن قرار داشت هنگام برخورد به یک میز پای خود را مجروح کرده ولی کاملا از آسیب دیدن پای خود بی خبر است! دکتر ولز تصمیم گرفت با انجام یک آزمایش به راز این ماجرا پی ببرد. در حالی که دکتر ولز به خودش نیتروس اکساید تزریق کرده بود، یک دندانپزشک محلی دیگر یکی از دندان های آسیاب دکتر ولز را کشید و او هیچ دردی را در حین عمل تجربه نکرد و به این ترتیب بود که استفاده از نیتروس اکساید به عنوان یک مسکن در دندانپزشکی و پزشکی شروع شد.

با این وجود این داستان به خوشی به پایان نرسید. سال بعد دکتر ولز کشف خود را در دانشکده پزشکی هاروارد در بوستون به نمایش گذاشت. به یک بیمار نیتروس اکساید تزریق شد و یک دندان او کشیده شد اما چون گاز کامل اثر نکرده بود، بیمار جیغ کشید و دکتر ولز مورد اعتراض حاضران قرار گرفت. این موضوع باعث از دست رفتن شهرت دکتر ولز شد و متاسفانه وی 3 سال بعد خودکشی کرد. 150 سال پس از مرگ دکتر ولز، کشف او در سراسر جهان پذیرفته شد و از ولز برای این کشف مهم تجلیل شد.

امروزه در چه مواردی از نیتروس اکساید استفاده می شود؟

امروزه از این گاز معمولا در کنار سایر مواد بیهوشی در اتاق عمل استفاده می شود. همچنین به عنوان یک آرام بخش و مسکن خفیف در هنگام تولد نوزاد و همچنین در مراقبت های پزشکی اورژانسی و در دندانپزشکی از گاز N2O استفاده می شود.